Polska historia pełna jest heroicznych walk, które nie zawsze jednak kończyły się sukcesem, a były obarczone ogromnymi stratami. Najlepszym przykładem jest tutaj Powstanie Warszawskie, które po dziś dzień wzbudza ogromne kontrowersje. Jedni uważają je za chwalebne, a inni za zupełnie niepotrzebne.
Co przemawia za słusznością wybuchu Powstania?
Nikt nie podważa tego, że powstańcy warszawscy okazali nadludzką odwagę i ogromne męstwo. Zwolennicy jego wybuchu uważają także, że miało ono sens, w tym sensie, że przyniosło Polsce i Polakom wiele korzyści, które są odczuwalne do dziś. Wśród nich wymieniają:
- Przestrogę dla Stalina – niektóre źródła podają, że przywódca Sowietów był zdumiony ogromnym heroizmem Polaków. Z tego powodu miał przestać myśleć o planie, w ramach którego Polska miała zostać częścią ZSSR.
- Nastroje społeczne – Polacy żyjący w czasie okrutnej okupacji nazistowskiej pałali chęcią zemsty i bardzo możliwy był oddolny wybuch powstania, który mógł przynieść jeszcze większe straty.
- Nieuchronne zniszczenie Warszawy – nawet jeśli nie doszłoby do powstania, to polska stolica i tak stałaby się areną brutalnych walk pomiędzy Niemcami a Sowietami.
- Zjednoczenie Polaków – powstanie warszawskie zjednoczyło wszystkich Polaków.
- Wstrzymanie marszu Sowietów na zachód – być może dzięki temu całe Niemcy nie trafiły pod radziecką strefę wpływów, co także leżało w polskim interesie.
Zwolennicy Powstania uważają także, że jego niepowodzenie wcale nie było przesądzone. Choć szansę na wygraną były małe, to i tak warto było walczyć o wolność, niepodległość i niezależność Polski.
Jakie są argumenty
przeciwników Powstania?
Przeciwnicy Powstania Warszawskiego także powołują się na długą listę argumentów, wśród których wymieniają:
- Iluzoryczne szanse na zwycięstwo – szansę na wygranie Powstania były praktycznie zerowe.
- Brak faktycznych korzyści z ewentualnej wygranej – przeciwnicy Powstania uważają, że nawet w przypadku zwycięstwa Polska i tak trafiłaby pod radziecką strefę wpływów.
- Ogromne straty infrastrukturalne – w czasie Powstania Warszawa została praktycznie doszczętnie zniszczona.
- Wielkie straty w ludziach – w czasie Powstania zginęło wielu Polaków, w tym też grona intelektualistów oraz przywódców, których brak był bardzo zauważalny w okresie powojennym.
- Kiepskie przygotowanie strategiczne i militarne – według niektórych osądów przywódcy Powstania Warszawskiego popełnili wiele dużych błędów w zakresie planowania akcji zbrojnych.
Osoby uważające Powstanie za błąd twierdzą więc, że szanse na korzystne rozstrzygnięcie były nikłe, a wiązało się ono z ogromnymi stratami.
Czy Powstanie Warszawskie miało sens?
Spory na temat słuszności Powstania Warszawskiego trwają do dziś i to nie tylko w kręgach historyków, ale także pośród zwykłych ludzi. Niezależnie od własnej opinii na ten temat warto pamiętać, że oceny odległych wydarzeń historycznych przychodzą dużo łatwiej niż podejmowanie decyzji w czasie największej wojny w dziejach świata.
Powstańcy działali bowiem w naprawdę ekstremalnych warunkach i pod presją czasu. Poza wszelką wątpliwością okazali oni wielkie męstwo i sprawili, że Polacy po dziś dzień mogą być dumni ze swojego pochodzenia.